Het percentage ondernemers dat bereid is om het eigen bedrijf tussen nu en twee jaar te verkopen is sterk gestegen. Dat staat in het jaarlijkse onderzoek naar bedrijfsovernames vdat dinsdag wordt gepubliceerd. Zeven van de tien ondernemers vindt het nu een goed moment om het bedrijf te verkopen.
De toename in verkoopbereidheid volgt na twee jaren van dalingen. Vorig jaar overwoog 10% van de ondernemers het bedrijf in de etalage te zetten, het jaar ervoor was dat 13%. In 2019 is sprake van een forse stijging naar 17%, na een onderzoek onder ruim tweehonderd mkb-bedrijven met tussen de tien en tweehonderd werknemers.
Ruim 40% van de ondernemers zou bij een goed bod morgen zijn bedrijf verkopen.
Die omslag past in het beeld dat de verkoopbereidheid toeneemt als de economische vooruitzichten onzeker zijn. ‘Als het goed gaat met een bedrijf, dan wil de ondernemer daar nog wel een aantal jaren van profiteren. Maar nu er recessie gloort, staan weer meer ondernemers open voor een verkoop.’
Die hopen met een snelle verkoop een waardedaling van hun onderneming voor te zijn. Dacht vorig jaar nog 63% dat de waarde van het bedrijf de komende twaalf maanden stijgt, dit jaar is dat fors gedaald naar 39%. Voor bijna twee derde van de ondernemers is het pensioen afhankelijk van een succesvolle verkoop van het bedrijf. Ruim 40% van de ondernemers zou bij een goed bod morgen zijn bedrijf verkopen.
Groeiende overnamemarkt
‘De overnamemarkt was in de eerste helft van dit jaar iets minder goed, maar dit najaar is deze weer heel goed.’
Een groter bedrijf is aantrekkelijker voor kinderen, omdat het meer kansen en meer mogelijkheden tot ontwikkeling biedt.
De overnameadviseur vermoedt dat dit komt omdat ondernemers om hen heen zien dat anderen hun bedrijf succesvol verkopen. EY concludeerde eerder dit jaar na een analyse van ruim tweeduizend overnames dat ondernemers hun bedrijf te koop zetten om te profiteren van hoge prijzen op de overnamemarkt. ‘Ze denken waarschijnlijk: laat ik het nu doen. De omstandigheden kunnen ook veranderen’, aldus Valk.
Gebrek aan opvolging
Ook bij familiebedrijven is sprake van een kentering richting verkoop, aldus Roberto Flören, hoogleraar familiebedrijven en bedrijfsoverdracht aan Nyenrode Business Universiteit. ‘De vanzelfsprekendheid van familieopvolging bij familiebedrijven is weg. Vroeger was het heel logisch dat de oudste zoon in het bedrijf kwam. Maar sinds de individualisering en het toenemende opleidingsniveau van de kinderen nemen de kansen en hun recht op zelfbeschikking sterk toe.’
De belangrijkste reden voor verkoop van kleinere familiebedrijven is dat de ondernemers meer geld nodig hebben voor hun oude dag
Wanneer de kinderen niet in het bedrijf willen stappen, dan is verkoop een optie. De kans dat de kinderen het bedrijf overnemen, is groter (meer dan 50%) bij de grotere familiebedrijven dan bij kleinere (ongeveer 33%), zo blijkt uit eerder onderzoek van Nyenrode. Een groter bedrijf is volgens Flören aantrekkelijker voor kinderen, omdat het meer kansen en meer mogelijkheden tot ontwikkeling biedt.
Andere verkoopredenen die de hoogleraar noemt, zijn slechte vooruitzichten, de wens om vermogen vrij te maken of een mooi bod dat langskomt. De belangrijkste reden voor verkoop van kleinere familiebedrijven is dat de ondernemers meer geld nodig hebben voor hun oude dag dan de kinderen kunnen opbrengen. Anders dreigt armoede voor de oudere generatie of te weinig investeringen voor de toekomst van het bedrijf.
Verkoopgolf
De toegenomen verkoopintentie kan de opmaat zijn naar een verkoopgolf van bedrijven. Bijna een derde van de ondervraagden geeft in het onderzoek aan dat een verkoop binnen vijf jaar actueel wordt en tweederde denkt binnen tien jaar. ‘Dit zou betekenen dat van de circa 70.000 mkb-bedrijven jaarlijks 4.600 bedrijven van eigenaar wisselen, oftewel een vervijfvoudiging van het jaarlijkse aantal transacties’.
In de praktijk zal het zo’n vaart waarschijnlijk niet lopen, omdat ondernemers op een hogere prijs hopen dan kopers bereid zijn om te betalen. ‘Veel ondernemers schatten de waarde van hun bedrijf, en daardoor hun pensioen, te hoog in’, ‘Daardoor is verkoop in de praktijk nog geen optie.’
