Ondernemers zien de zon weer schijnen. Het ondernemersvertrouwen schiet flink omhoog van een bijna neutrale +5 naar +30. Dat is de hoogste meting sinds de start van de KBI. Veel ondernemers verwachten betere omzetten te realiseren in kwartaal twee van 2023 en de helft van alle ondernemingen groeit. Daarnaast herstelt 33% van de bedrijven van coronaperikelen en/of andere marktverstoringen. Ook hoeven minder bedrijven hun deuren te sluiten: het aantal opheffingen zakt van 5% naar 4,4%.

Voor het eerst sinds de start van de Kleinbedrijf Index verdient net iets meer dan de helft van de ondernemers boven het minimumloon. Het aantal ondernemers dat onder bijstandsniveau verdient, zakt licht naar 29%. Het gaat echter niet in elke sector even goed. Vooral in de horeca (40%), detailhandel (37%) en met name de cultuursector (66%) moeten nog te veel ondernemers leven van een beloning onder bijstandsniveau.

Sinds begin 2021 volgt KBI de behoefte in het kleinbedrijf aan extra kapitaal. Dit blijft de afgelopen kwartalen bij ondernemers boven de 40%. De kapitaalbehoefte wordt aangewakkerd door twee aanwijsbare factoren.

Ten eerste stijgt het aantal bedrijven dat groeit flink. Juist bij deze groeiende bedrijven ligt er een financieringsbehoefte. Ten tweede is er een grote behoefte aan kapitaal voor verduurzaming: 60% van de ondernemers wil investeren in energiebesparing. De horeca loopt hierin voorop. Ze kiezen voor een combinatie van maatregelen, zoals het plaatsen van zonnepanelen, een elektrische bedrijfsauto, de aanschaf van energiezuinige machines en apparatuur en het verbeteren van de isolatie.

De behoefte aan kapitaal is significant hoger in de technische sector en veel lager bij de zakelijke dienstverleners en de culturele sector. Ook geven ondernemers met personeel aan een hogere behoefte aan financiering te hebben dan ondernemers zonder personeel.

Omdat subsidies vaak pas uitgekeerd worden nadat de ondernemer zelf de investeringen heeft betaald, zijn deze vaak niet effectief. Veel ondernemers hebben juist gebrek aan kapitaal. Het is daarom niet verwonderlijk dat maar 5% van de ondernemers de afgelopen 12 maanden gebruik heeft gemaakt van subsidies. Juist in een periode waarin energiekosten enorm hoog waren. Ook weten maar erg weinig ondernemers (4%) de weg te vinden naar goedkope leningen voor verduurzaming van hun energiegebruik. In veel gevallen is dat onnodig duur en ingewikkeld.

De komende 12 maanden geeft 7% van de ondernemers aan gebruik te willen maken van subsidies en financieringen voor verduurzaming. Vooral horecaondernemers en ondernemers in de zorg/verzorging hebben een sterkere interesse in deze financieringsvormen. De zakelijke dienstverlening, de detailhandel en de cultuursector hebben de minste interesse in dergelijke regelingen.

Hoewel het ondernemersvertrouwen stijgt, blijft er grote behoefte aan groei- en verduurzamingsfinanciering. De eerste aanbeveling is dan ook om te zorgen voor een eenvoudigere subsidieaanvraag, waarbij de ondernemer via een depotstelling niet zelf de energiebesparende maatregelen hoeft voor te financieren. Het tweede advies is een landelijke lange lening met lage rente voor energiebesparingen, waarbij financiering van meerdere besparingsmaatregelen tegelijkertijd mogelijk zijn.

Tot slot: ondanks dat iets meer dan de helft van de ondernemers meer dan het minimumloon verdient, betekent dit dat nog steeds iets minder dan de helft van de ondernemers niet of nauwelijks kan rondkomen. Het is onontkoombaar dat gemeentes vaker gesprekken moeten voeren met ondernemers over hun levensvatbaarheid. Daarin zal ook directe inkomenssteun nodig zijn en begeleiding of omscholing naar de arbeidsmarkt.

Bron: HU Utrecht https://www.hu.nl/onderzoek/ondernemers-optimistischer—echter-ook-een-brede-nood-aan-groei–en-verduurzamingsfinanciering